Fair Jobs is een artistiek actieonderzoek naar ongelijkheid in arbeidsbemiddeling binnen de EU. Juist in Nederland is de urgentie hoog: twee derde van de Nederlandse bedrijven maakt bewust of onbewust gebruik van arbeidsuitbuiting. Een korte film (7 min.) laat zien welk motief Isa uit Bulgarije heeft om arbeidsmigrant te worden. In oktober 2022 komt hij samen met theaterregisseur Boris Zafirov naar Nederland voor de lancering van een uitzendbureau. Anders dan reguliere uitzendbureaus is dit een coöperatie en staat het belang van de leden voorop. Hoe haalbaar is deze bedrijfsvoering in de krappe Nederlandse arbeidsmarkt? Hoe reageren Nederlandse bedrijven op de roep om eerlijk werkgeverschap?



In de film wordt ook duidelijk hoe gelaagd de gevolgen van arbeidsmigratie zijn. Waarom geven mensen een geworteld bestaan op voor iets meer geld en een bestaan in een land waar je de taal, je rechten en plichten en de samenleving niet kent? Voor Isa is het duidelijk: hij heeft geld nodig voor een paard. Boris is kritisch: hij maakt deel uit van een generatie die opgevoed is door grootouders. Papa en mama werkten keihard om geld te verdienen. De meeste van zijn leeftijdsgenoten hebben Bulgarije verlaten en werken in het buitenland. Wat gaat het Nederlandse avontuur hen brengen?



Fair Jobs is een artistiek actieonderzoek van de Academie voor Beeldvorming. Artistieke leiding en onderzoek: Klaas Burger. Onderzoek, verbinding met beleid en media: Francien Winsemius, FairWork. Onderzoek, script en regie (film): Boris Zafirov, Stefany Karghoti, Jesse Immanuel Bom.



Partners: Stichting FairWork, Stichting Barka, werkgevers, overheden en belangenorganisaties.

De video-installatie Straf is een onderzoek naar hoe we de toekomst beleven als duurzaamheid meer en meer gepaard gaat met controle, beperkingen en straf. Wat als we geen winst meer mogen maken met het uitputten van mensen dieren en de aarde? Wat als we niet meer alles kunnen en mogen kopen? Wie bepaalt dat? En wat levert dat op? De installatie laat zien wie in gevangenis zitten als handelen in strijd met de Sustainable Development Goals strafbaar is. We volgen vier vrouwen die elk om verschillende redenen gestraft zijn voor handelen in strijd met de duurzaamheidsdoelen. Zijn ze dader of slachtoffer? Hadden ze anders kunnen handelen of was het systeem groter dan zij? Zijn ze gewetensvol of gewetenloos? De installatie bestaat uit vijf monologen van vrouwen die gevangen zitten omdat zij de wereld en hun leven willen laten zoals het is. Omdat zij de verandering niet zagen, niet begrepen, niet wilden of zich erdoor bedreigd voelden. De installatie bevraagt waaraan een economie in de toekomst eer zou moeten betonen en nodigt de kijker uit zich daarover uit te spreken.



Straf is een co-productie van het Lectoraat Nieuwe Economie, Avans Hogeschool en PEERFILM.



Idee en concept: Godelieve Spaas is lector nieuwe economie aan Avans Hogeschool. Zij doet vanuit een antropologisch perspectief onderzoek naar economische principes en vormen van ondernemen die zorgen voor de aarde en al haar bewoners. Haar onderzoeksgroep is een collaboratieve sociale praktijk waarin maken, dialoog, en onderzoek elkaar afwisselen en versterken. In haar werk onderzoekt Godelieve hoe we ons de economie weer kunnen her-eigenen en kunnen ontwikkelen naar een economie van Care Takers.



Productie en regie: Kees-Jan Mulder studeerde theologie in Utrecht en Amsterdam en regie fictie aan de HKU (cum laude). Zijn afstudeerfilm Gods Lam (21 min, 2013, HKU-Award en Winner Youth Award ZUBROFFKA Film Fest) over een jongen die per ongeluk gehecht raakt aan het lammetje dat bedoeld is voor het Offerfeest kwam internationaal terecht op filmfestivals en in musea (o.a. MAXXI National Museum of the XXI Century Arts, Rome). Ook met Dos Santos (20 min, 2015, BIND, met Maarten van Voornveld, selectie Gouden Kalf) doet hij onderzoek naar wat overgave en vergeving mogen kosten. Met Straf (2021), Hoe word ik een activist? (2021) en NUDES (2022) onderzoekt hij wanneer een probleem van iemand anders jouw probleem wordt, en staat de prijs van verzet centraal.



Acteurs en schrijvers: Isolde Sprenkels, Ine Mols, Carla Bakker en Godelieve Spaas.

“Mijn ex zit met de kinderen in ons huis. Ik woon zo lang hier.” “We hebben ons huis met verlies moeten verkopen, weet je hoe lang de wachttijden voor een huurwoning zijn?” “We willen weg uit de ratrace. Hier fluiten de vogels als we wakker worden.” “Thuis? Dit is alles wat ik heb!”



Wat is er aan de hand op campings? Nergens ter wereld zijn zoveel vakantieparken als in Nederland. Vroeger waren ze bedoeld als recreatieterreinen voor gezinnen. Tegenwoordig zijn vliegvakanties voor iedereen betaalbaar. Sindsdien worden zomerhuisjes, stacaravans en vakantiebungalows steeds vaker bevolkt door burgers die zijn vastgelopen in onze woonmarkt. Camping Kafka toont in constructies van steigerbuis geen foto’s met politie-uniformen voor verkrotte caravans, nadruk op criminaliteit of ‘asocampings’. Kern van het werk is een grote banner die laat zien hoe mensen op campings in vicieuze cirkels terecht komen. Hieromheen tonen emoji’s de karakters, gevoelens en gebeurtenissen die bewoners van vakantieparken treffen. Een glijbaan sluit aan bij campingesthetiek.



Camping Kafka is een actieonderzoek van de Academie voor Beeldvorming. Artistieke leiding en onderzoek: Klaas Burger. Vormgeving en onderzoek: Ruben Pater / Untold Stories (installatie en website) en Yacinth Pos (game en campingkaart).

Rudelius onderzoekt de gebruiken, regels, taal en lichaamstaal van mensen die deel uitmaken van een bepaalde gemeenschap. In Economisch Primaat filmt ze mannen uit de zakenwereld. Ze zitten in hun kooien (de kantoren waarin ze lijken te werken) en de toeschouwer kijkt als het ware door de tralies naar hen. We zien een opeenvolging van verschillende mannen, die bijna beangstigend zeker zijn van zichzelf en van hun zaak. Zo leggen ze ons uit wat geld betekent en wat ermee bereikt kan worden, wat de beweegredenen kunnen zijn om rijk te worden, en hoe geld in staat is de waarde van iets uit te drukken. Er wordt veel gezegd over de macht die geld je geeft. Ze wijzen er ook op dat geld zeer zeker gelukkig maakt, dat het het imago van een man opkrikt en vrouwen aantrekt, dat vrijwel alles gekocht kan worden. Rudelius laat hen aan het woord. Hun antwoorden verraden haar aanwezigheid en sommige opmerkingen die ze gemaakt moet hebben, maar we horen haar vragen niet, zien haar niet tussenbeide komen. Het is alsof deze mannen, zelfs als de camera weg is, blijven praten over wat hen en het geld bezielt.



Julika Rudelius is geboren in Duitsland en woont momenteel in New York en Amsterdam. Ze volgde de Hochschule für Bildende Künste in Hamburg, Duitsland (1993-1994), de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam (1995-1996) en nam deel aan het Rijksakademie artist-in-residence programma (1999-2001). Haar werk is tentoongesteld in verschillende solo- en groepstentoonstellingen in Europa. Haar video’s, die meestal mensen tonen in ‘alledaagse’ interacties, worden gekenmerkt door een ambiguïteit tussen ‘geënsceneerde’ en ‘spontane’ situaties. De werken kijken zowel naar sociale gedragspatronen als naar fysieke en verbale communicatie, vooral met betrekking tot de vraag hoe deze bijdragen aan het creëren en reproduceren van sociale hiërarchie.



Netherlands Media Art Institute, Esma Moukhtar. Date: 2005. All rights reserved (c) LIMA. Met dank aan de Rabo Kunstcollectie.

Bekijk de hele collectie op Flickr.